- شیراز - شهرک صنعتی بزرگ شیراز
- info@iks.co.ir
- 071-323-44577
محیط زیست در واقع بر زندگی افراد و گونه ها تاثیر میگذارد و از آن تاثیر می پذیرد، که با توجه به بر هم کنش های میان انسان و طبیعت از دیدگاه بشر توصیف می شود. می توان محیط زیست را عوامل طبیعی کره زمین که شامل هوا، آب، اتمسفر، صخره، گیاهان و غیره، که انسان را احاطه می‌کنند، خلاصه کرد.حفاظت محیط زیست در قرن جدید به عنوان یکی از هشت هدف توسعه هزاره و یکی از سه پایه توسعه پایدار مورد بحث قرار گرفته است.
بر اساس گزارش سازمان همکاری اقتصادی و توسعه در سال ۲۰۰۱، تقریباً تمامی عوامل تشکیل‌دهنده محیط زیست تحت تأثیر فعالیت‌های انسان قرار گرفته‌اند. که می توان در مورد خاک کارهای مثل زراعت مفرط، آبیاری زمین‌های زراعی، محصولات تک‌کشتی، چریدن بیش از حد دام‌ها در مراتع، جنگل‌زدایی و بیابان‌زایی باعث از بین رفتن تعادل موجود میان روند تخریب و ایجاد خاک، و در نهایت آلودگی آن میشود.
در مورد آب که مهمترین عامل در بحران خواهد داشت با مصرف بیش از حد آب و از بین رفتن منابع آب و آلودگی آب های سطحی و زیر زمینی توسط فعالیت های انسان تاثیر می بینند.علت آلودگی آب می تواند شیمیایی و فیزیکی باشد. مثل آلودگی گرمایی و آلودگی شیمیایی کارخانه ها ، کشاورزی یا فاضلاب‌های شهری به درون آب و بارش های اسیدی و آلودگی توسط فلزات سنگین همچون جیوه، آرسنیک، سرب و روی.
هوا هم از ورود مستقیم یا غیرمستقیم عناصری توسط انسان یا عامل طبیعی آلوده میشود که آلودگی های شیمیایی سمی که غالبا از واکنش ها سوختن هستند. از نظر سازمان حفاظت محیط زیست جمهوری اسلامی ایران آلودگی هوا عبارت است از وجود و پخش یک یا چند آلوده‌کننده اعم از جامد، مایع، گاز، تشعشع پرتوزا و غیرپرتوزا در هوای آزاد به مقدار و مدتی که کیفیت آن را بطوری‌که زیان‌آور برای انسان و سایر موجودات زنده و یا گیاهان و یا آثار و ابنیه باشد تغییر دهدآلودگی هوا می گویند.
طی سالهای اخیر با افزایش گازهای گلخانه‌ای نظیر متان، دی‌اکسید کربن، بخار آب و اکسید نیتروژن در جو زمین، دمای کره در حال افزایش می‌باشد که این امر باعث ایجاد تغییرات ناخوشایند در محیط زیست خواهد شد. سطح دی اکسیدکربن اتمسفر از زمان آغاز انقلاب صنعتی تا به امروز رو به افزایش بوده است و عامل اصلی گرمایش جهان از سال ۱۹۵۰ میلادی تاکنون محسوب می شود. گازهاي گلخانه اي در داخل هوا با یکدیگر ترکیب و واکنش نشان می دهند، که در نتیجه ساختارشان تغییر می کند. که آنگاه مشارکت آنها در تأثیر گرمایش گلخانه اي نیز تغییر می یابد. بنابراین، تشخیص صحیح از انتشار یک گاز گلخانه اي به تنهایی برروي اقلیم، بسیار سخت می باشد .
پیمان های زیادی در مورد گاز های گلخانه ای نوشته شده است از جمله پیمان کیوتو را می شود معرفی کرد. که در سال ۱۹۹۷ طی پیمانی معروف به کیوتو کشورهای صنعتی متعهد شدند که ظرف ده سال آینده میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای خود را ۵٪ کاهش دهند و به کشورهای در حال توسعه کمک‌های مالی برای افزایش ضریب نفوذ استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر نظیر انرژی خورشیدی و بادی، اعطا نمایند.
ما که ساکنین کره زمین هستیم، لازم است که اقدامات فوری برای کاهش تمام احتمالات از دست رفتن این خانه زیبا و چیزهایی که در آن قرار دارد را انجام دهیم. اگر همه دست به دست هم بدهیم می‌توانیم تغییرات اساسی ایجاد کنیم و شاید ظرف چند سال آینده ببینیم میزان ویرانی محیط زیست کاهش یافته است.
سازمان حفاظت محیط زیست ایران سازمانی دولتی است که بر امور مربوط به حفظ محیط زیست ایران نظارت دارد. این سازمان وابسته به ریاست جمهوری ایران است. از مهمترین وظایف آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1.تحقق اصل پنجاهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به منظور حفاظت از محیط زیست و تضمین بهره‌مندی درست و مستمر از محیط زیست و همسو با توسعه پایدار.
2.پیش‌گیری و ممانعت از تخریب و آلودگی محیط زیست.
3.حفاظت از تنوع زیستی کشور.
امروزه بحث رصد و سنجش آلاینده های محیط زیستی و کنترل و ممانعت از ورود آنها به محیط زیست به عنوان یکی از مهمترین اصول توسعه پایدار شناخته می شود که در کشور ما مطابق با اهداف برنامه چهارم و پنجم توسعه به آن توجه جدی شده است. مطابق با بند الف ماده 61 این قانون و به منظور ارتقای کمی و کیفی پایش های محیط زیست و به منظور کاهش عوامل آلوده کننده و مخرب محیط زیست، کلیه واحدهای بزرگ تولیدی، صنعتی عمرانی، خدماتی و زیربنایی مکلف به انجام طرح خوداظهاری می باشند که این طرح بنا به اصل برون سپاری امور تصدی گری توسط آزمایشگاه های معتمد انجام می گیرد. آزمایشگاه های معتمد محیط زیست به عنوان بازوان سازمان در امر بررسی و پایش آلودگی های محیط زیست شناخته می شوند و کلیه امور مربوط به کنترل و ممانعت از ورود مواد آلاینده به محیط زیست مطابق با نتایج پایش آزمایشگاه های معتمد از واحدهای مورد پایش است به همین جهت توجه جدی و درخور به وضعیت و شرایط آزمایشگاه های معتمد بسیار مهم و حیاتی است که تا به امروز از نگاه علمی و پژوهشی به آن توجه نشده است. نتایج حاصل از بررسی و تجربیات اجرایی وهمچنین مصاحبه های حضوری با آزمایشگاه های معتمد محیط زیست نشان داد مهمترین موانع در دستیابی به اهداف مورد نظر در بحث پایش و خوداظهاری را می توان به مواردی چون سلطه گری صنایع و سایرواحدهای مورد پایش بر آزمایشگاه های معتمد، رقابت مخرب بین آزمایشگاه های معتمد، عملکرد ضعیف سازمان حفاظت محیط زیست، عدم حضور کارشناسان مجرب در سازمان، کاهش تعرفهها، عدم نمونه برداری تصادفی، وضعیت نامطلوب اقتصادی واحدهای تولیدی خدماتی و … اشاره کرد. لذا از نتایج و سناریوهای ارائه شده در این پژوهش می توان به منظور رفع موانع و مشکلات موجود در آزمایشگاه های معتمد محیط زیست جهت افزایش صحت و دقت پایش و خوداظهاری واحدهای آلاینده بهره برد.
آزمایشگاه معتمد محیط زیست نقش بسیار حیاتی در بررسی و اندازه‌گیری عوامل مختلف محیطی دارند. این آزمایشگاه‌ها با استفاده از تجهیزات پیشرفته و روش‌های استاندارد، میزان آلودگی، کیفیت هوا، آب و خاک را اندازه‌گیری و ارزیابی می‌کنند. اطلاعات حاصل از این آزمایشگاه‌ها به محققان و تصمیم‌گیران در زمینه حفاظت از محیط زیست کمک می‌کند و به شکلی مؤثر در تصمیم‌گیری‌های مرتبط با بهداشت محیط و توسعه پایدار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آزمایشگاههای معتمد محیط زیست با استفاده از تجهیزات پیشرفته و مدرن، انجام آزمایش‌های مختلف را ممکن می‌سازند. این تجهیزات شامل اسپکتروفتومتر، کروماتوگرافی گازی، کروماتوگرافی مایع، دستگاه‌های اندازه‌گیری pH و اکسیژن محلول، دستگاه‌های تصفیه آب و دستگاه‌های تصفیه فاضلاب می‌باشند. این تجهیزات قابلیت اندازه‌گیری دقیق و ارزیابی کیفیت محیط زیست را دارند.
آزمایشگاههای معتمد محیط زیست در بسیاری از زمینه‌ها کاربرد دارند.
آزمایشگاههای معتمد محیط زیست با انجام آزمایش‌های دقیق و استفاده از تجهیزات پیشرفته، نقش بسیار مهمی در حفاظت از محیط زیست و بهبود کیفیت آن دارند. این آزمایشگاه‌ها با ارائه نتایج قابل اعتماد و تحلیل دقیق، به محققان، تصمیم‌گیران و جامعه عمومی کمک می‌کنند تا تصمیمات مناسب در راستای حفاظت از محیط زیست بگیرند و سلامتی عمومی را حفظ کنند.
بکارگیری فناوری های جدید و در عین حال پیچیده باعث ایجاده آسایش و رفاه نسبی برای نسل بشر شده است که باعث انواع مواد آلوده کننده به محیط که نه تنها زندگی انسان، بلکه بسیاری از موجودات زنده دیگر را که نقش مهمی در چرخه حیات دارند به خطر انداخته است. . البته در فرایند توسعه نمی شود انتظار داشت که بدون تغییرات در محیط ، رشد صنعتی و اقتصادی امکان پذیر گردد . متخصصان محیط زیست نیز به دنبال چنین امر محالی نیستند. حقیقت نیز برای همه روشن شده که بدون رعایت اصول توسعه پایدار و حفظ محیط زیست نمی توان آینده مطلوبی را برای نسل حاضر و آینده برنامه ریزی و تصور کرد . کشور ما به لحاظ اینکه از نظر توسعه صنعتی و حل مشکلات زیست محیطی در ابتدای راه قرار دارد، بایستی جهت دستیابی به راه حل های اساسی تلاش کند.
با مطالعه، شناخت و درک هرچه بیشتر و بهتر عوامل و موضوعات زیست محیطی و لحاظ نمودن آن در برنامه ریزی های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به عنوان یک اصل زیر بنایی و پایه ای، می تواند تاثیر بسزایی در کنترل بحران ها و مشکلات زیست نقشی ایفا کنیم که از حضور و تجمع این مواد آلوده کننده اکثرا ناشی از فعالیت های انسان که به صورت پساب های خانگی، صنعتی، مواد زائد جامد و بخارات آلاینده همچون مواد سمی آلی و معدنی می باشند. در این بین برای بررسی این اثرات و شناسایی عوامل آلاینده و ارائه راه کارهای علمی و همینطور انجام آزمایش های زیست محیطی وجود وضرورت آزمایشگاه امری قطعی و لازم می باشد. در سطح ملی، منطقه ای و یا جهانی، باید وسائلی و محلی وجود داشته باشد تا به اندازه گیری میزان مواد آلاینده تولیدی و غیره بپردازد که بتوان آنها را با استانداردها مقایسه نمود و وضعیت پیش آمده را پیش بینی نمود تا در نهایت راه کارهای معین را جهت مقابله با آثار زیست محیطی ناشی از فعالیت های انسانی ارائه کنیم. زمانی می توان مدیریت مطلوب و تصمیم گیری درست و به موقع در حوزه آلودگی های زیست محیطی اعمال نمود، که داده های پایش اعم از پایش منابع محیطی به لحاظ صحت و دقت از اعتبار کافی و قابل قبول برخوردار باشد.
خوداظهاری در پایش با هدف واگذاری امور تصدی گری و جلب هر چه بیشتر مشارکت بخش خصوصی و ایجاد آزمایشگاههای معتمد سازمان حفاظت محیط زیست در زمینه انجام پایش ها و خوداظهاری واحدهای صنعتی، تولیدی و خدماتی و غیره که در ایجاد آلودگی نقش دارند شکل گرفت. مقوله «خوداظهاری» یکی از شاخص های توسعه یافتگی جوامع امروزی محسوب می گردد، با این حال می بینیم که در حوزه پایش های محیط زیست با افزایش آزمایشگاههای معتمد در سطح کشور طی سالهای اخیر، خوداظهاری در پایش هنوز نتوانسته اطمینان ما را از صحت اندازه گیری های انجام شده در پایش ها فراهم نماید، که با نظارت سازمان بین محیط زیست ـ آزمایشگاه معتمد ـ صنعت که از طریق ابزارهای قانونی و تدوین دستورالعمل های اجرایی مناسب به صورت پایشهای دوره ای صورت می گیرد که شامل پایشهای اداره کل ( بعنوان آزمایشگاه مرجع ) و خود اظهاری در پایش توسط آزمایشگاه های معتمد ( بخش خصوصی ) اقدام نموده است.
آلودگی های محیط زیست در دو دسته کلی منابع محیطی(آب و هوای محیط) و منابع نشر آلاینده(منابع ثابت آلودگی هوا یا خروجی دودکش واحدهای صنعتی و غیر صنعتی و خروجی پساب و فاضلاب کارخانجات به محیط) مطرح می شود که به همین منظور دستگاه های متنوعی برای سنجش از لحاظ کاربرد، مشخصات فنی ، اصول و مبانی اندازه گیری و حفظ و نگهداری موجود می باشد. در قدیم از دستگاه های ثابت آزمایشگاهی برای سنجش آلاینده ها استفاده شده است که با پیشرفت تکنولوژی، تجهیزات قابل حمل و نقل قابلیت سنجش پارامتر های آلاینده را در عرصه فراهم نموده است. در حالی که حضور پایشگر در عرصه ها به لحاظ محدودیت های دسترسی آن و یا ملاحظات امنیتی در سیستم های کلاسیک مشکل عمده در امر سنجش به شمار می رفت و طولانی بودن فرایند اندازه گیری امکان مدیریت به موقع در آلودگی را منتفی می ساخت. برای رفع این نواقص با حمایت از تجهیزات پایش پیوسته و آنلاین هم اتکا به عامل انسانی به حداقل رسیده و هم دقت و صحت نتایج سنجش افزایش یافته است.