چه تعریفی برای آزمایشگاه شیمی وجود دارد؟ شیمیدانان در یک آزمایشگاه به چه کاری مشغول هستند؟ چه تجهیزاتی در آزمایشگاه قرار می گیرد؟ آیا کیفیت تجهیزات آزمایشگاه روی نتیجه تحقیقات علمی اثر می گذارد؟ ابزار و وسایل مورد نیاز برای راه اندازی آزمایشگاه و تحقیقات علمی روی مواد شیمیایی را از کدام شرکت خریداری کنیم؟ برای کار در آزمایشگاه های تحقیقاتی شیمی به چه تجهیزاتی نیاز داریم؟

یکی از مهم ترین عواملی که روی نتیجه تحقیقات علمی اثر می گذارد، محیط آزمایش است. با تغییر شرایط محیطی، داده های به دست آمده از یک آزمایش بدون استفاده می شوند و تمامی هزینه های صرف شده برای آزمایش های علمی به هدر می رود. آزمایشگاه، ساختمان یا اتاقی است که شرایط محیطی برای انجام تحقیقات علمی را ثابت و متناسب با نیاز محقق نگه می دارد. داده های به دست آمده در محیط آزمایشگاه شیمی کمترین خطا را دارند و تجهیزات آزمایشگاه به نتیجه گیری بهتر کمک می کنند.

آنچه شیمیدانان در آزمایشگاه شیمی انجام می دهند

برای استفاده از مواد شیمیایی در صنایع گوناگون، باید با خواص هر ماده آشنایی داشته باشیم. گاهی نیاز است تا برخی ویژگی های مواد شیمیایی تغییر کنند تا توانایی برطرف کردن نیاز یک صنعت را داشته باشند. برخی مواد شیمیایی بعد از حضور در یک فرآیند یا واکنش شیمیایی تغییر می کنند و ویژگی های جدیدی را نشان می دهند. هر نوع تغییر ماهیت، رفتار یا خواص مواد شیمیایی روی صنایع اثر می گذارد و خطرات فعالیت های صنعتی را افزایش می دهد.

بیشتر بخوانید: نگاهی به انواع آزمایشگاه و خدمات آزمایشگاهی ضروری در صنایع

شیمیدانان و دانشمندان مواد به بررسی مواد شیمیایی می پردازند تا امکان استفاده از هر ماده در صنایع را بررسی کنند. فعالیت شیمیدانان به ساخت و توسعه مواد مورد نیاز صنایع منجر می شود. صنایع دارویی، صنایع غذایی، صنایع ساختمان سازی و مجموعه های فعال در زمینه محیط زیست بیش از دیگر صنایع به ‌آزمایشگاه ‌شیمی نیاز دارند.

بررسی ویژگی مواد برای تولید محصولات

برنامه ریزی و اجرای پروژه های تحقیقاتی

وقتی صنایع تصمیم به توسعه محصولات یا تولید محصول جدید می گیرند، وظیفه شیمیدانان است که با برنامه ریزی و اجرای پروژه های آزمایشگاهی، مواد اولیه مورد نیاز تولید یا توسعه محصول را بررسی کنند. دانشمندان مواد، آزمایش های متعددی را انجام می دهند و با پردازش اطلاعات به دست آمده از هر آزمایش، خواص هر ماده بعد از ترکیب با دیگر مواد تشکیل دهنده محصول را بررسی می کنند.

زمان مناسب برای ترکیب مواد تشکیل دهنده محصول

در آزمایش های شیمیایی مواد و تولید یا توسعه محصولات، زمان ترکیب مواد با یکدیگر اهمیت زیادی دارد. از دیگر نکات مهم، دمای عملیاتی و مقدار مناسب از هر ماده است که باید پیش از تولید محصول تخمین شده شوند. در نتیجه محاسبه مقدار مواد، به دست آوردن دمای عملیاتی مناسب و تخمین زمان اختلاط مواد از وظایف کارکنان آزمایشگاه شیمی به شمار می رود.

بیشتر بخوانید: اهمیت خدمات آزمایشگاهی برای محیط زیست و انواع مختلف آنها

محاسبه مقدار هر ماده شیمیایی برای تولید یا توسعه محصولات

تمامی مواد شیمیایی که برای تولید محصولات صنعتی گوناگون مورد استفاده قرار می گیرند، خواص یکسانی ندارند. به همین دلیل در مقدارهای مساوی به ترکیب اضافه نمی شوند. برخی از مواد شیمیایی در صورتی که به مقدار کم در یک ترکیب وجود داشته باشند، ماده ای بی ضرر تولید می کنند؛ اما با بیشتر شدن ماده، محصولی مخرب و خطرناک تولید می شود. محاسبه مقدار مناسب هر ماده شیمیایی با توجه به خواصی که از محصول نهایی انتظار داریم، برعهده تکنسین های آزمایشگاه شیمی خواهد بود.

تخمین زمان ترکیب و اختلاط مواد در آزمایشگاه

ابزار و تجهیزات مورد نیاز آزمایشگاه های عملیاتی شیمی

تجهیزات مورد نیاز در آزمایشگاه شیمی به نوع فعالیت آزمایشگاه بستگی دارند. این آزمایشگاه ها در صنایع دارویی، کشاورزی، غذایی، نفت و پتروشیمی یا محیط زیست فعالیت می کنند تا برای تولید یا بهینه سازی محصولات، آزمایش هایی را انجام دهند. برخی از آزمایشگاه ها در سازمان های پژوهشی و دانشگاه ها ساخته می شوند و هدف استفاده از آن ها آموزشی است. با این حال برخی تجهیزات در تمامی آزمایشگاه های شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرند.

تجهیزات و لوازم مورد نیاز در آزمایشگاه عملیاتی شیمی

اهمیت کیفیت تجهیزات و لوازم آزمایشگاهی

هدف از انجام آزمایش های شیمیایی رسیدن به  نتیجه ای کاربردی است که قابلیت استفاده در صنایع گوناگون را داشته باشد. در فضای آزمایشگاه نباید عواملی وجود داشته باشند که نتیجه آزمایش را دچار تغییر می کنند. تجهیزات آزمایشگاهی و ابزارهای موجود در آزمایشگاه شیمی نیز روی کیفیت و صحت آزمایش های انجام شده اثر می‌گذارند.

بیشتر بخوانید: نگاهی به رویه های آزمایشگاه استاندارد و ضرورت آن در صنایع

دقت بالا و قابلیت اطمینان تجهیزات آزمایشگاهی

اندازه مواد و مقداری که از هر ماده در واکنش های شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرند، نتایج آزمایش را دچار تغییر می کنند. ابزار و تجهیزات اندازه گیری باید دقت بالایی داشته باشند تا داده ها و نتایج به دست آمده از آزمایش قابل استناد باشند. تجهیزات بی کیفیت مستعد خطا هستند و در طول یک آزمایش، نتایج مختلفی را نشان می دهند.

گاهی اتفاق می افتد که تجهیزات بی کیفیت در طول آزمایش خراب و خاموش شوند یا در پایان آزمایش داده هایی که نمایش می دهند، خوانا و قابل مشاهده نباشد. زمانی که در آزمایش های شیمیایی از مواد کمیاب یا گران قیمت استفاده می شود، خراب شدن آزمایش به دلیل استفاده از تجهیزاتی غیر قابل اطمینان و بدون دقت یا کم دقت، منجر به بالا رفتن هزینه های عملیاتی می شود.

کارایی مناسب و سادگی استفاده از ابزارها در آزمایشگاه

شرکت های تولید کننده تجهیزات آزمایشگاه شیمی به دنبال بهبود کارایی ابزار هستند تا استفاده از تجهیزات در طول آزمایش آسان باشد. بسیاری از ابزار آزمایشگاهی باید پیش از استفاده برای یک آزمایش، کالیبره شوند تا نتایج به دست آمده متناسب با مواد مورد استفاده در طول آزمایش باشد.

هر وسیله در آزمایشگاه دستور العملی برای استفاده دارد. هر چه روند استفاده از یک وسیله آسان تر باشد، سرعت انجام آزمایش بالا می رود و هزینه های عملیاتی کاهش می یابند. تجهیزات آزمایشگاهی که استفاده از آن ها پیچیدگی زیادی دارد یا زمان بر است، باعث ایجاد تأخیر در روند آزمایش می شوند. در برخی آزمایش های شیمیایی زمان انجام آزمایش می تواند روی نتیجه نهایی اثر بگذارد. در نتیجه کارایی نامناسب تجهیزات آزمایشگاهی از عوامل نقص در نتیجه آزمایش به شمار می رود.

تأثیر تجهیزات روی نتیجه نهایی آزمایش های شیمیایی

ایمنی در آزمایشگاه و حفاظت از شیمیدان ها و دانشمندان مواد

تجهیزات مورد استفاده در آزمایشگاه باید ایمنی کافی داشته باشند. ابزارهای ایمن در آزمایشگاه شیمی نه تنها از سرمایه های علمی و مواد موجود در آزمایشگاه حفاظت می کند؛ بلکه ضامن سلامتی کارکنان و دانشمندان فعال در آزمایشگاه خواهد بود.

دستگاه های بی کیفیت در معرض خرابی های الکتریکی یا نشت مواد شیمیایی هستند. با توجه به اینکه بیشتر مواد موجود در آزمایشگاه شیمی واکنش پذیری دارند، نوسانات الکتریکی یا نشت مواد منجر به آسیب های جبران ناپذیری می شود. خطر انفجار یا آتش سوزی و آسیب های پوستی یا تنفسی کارکنان بخشی از خطرات ایمنی پایین تجهیزات آزمایشگاهی هستند.

در کنار استفاده از ابزار باکیفیت باید تجهیزات ایمنی مناسبی را برای دانشمندان فعال در آزمایشگاه شیمی در نظر بگیرید. تجهیزات ایمنی خطرات کار در آزمایشگاه را به حداقل می رسانند و با حفظ سلامت کارکنان از آسیب ها و خسارت های جبران ناپذیر جلوگیری می کنند.

بیشتر بخوانید: تسهیل فرآیند توسعه محصول و شناسایی مشکلات غذایی با آزمایشگاه صنایع غذایی

تجهیزات محافظت شخصی برای حفاظت از پوست

لباس های ایمنی یا تجهیزات محافظت شخصی برای محافظت از کارکنان در برابر بیماری های ناشی از تماس با مواد شیمیایی یا جراحت تولید می شوند. تجهیزات محافظت شخصی (Personal Protective Equipment) که با نام اختصاری PPE  شناخته می شوند، از کارکنان در برابر نشت مواد شیمیایی خطرناک، خطرات فیزیکی، تشعشعات یا نوسانات الکتریکی محافظت می کنند.

ایمنی ریه و دستگاه تنفسی در برابر مواد شیمیایی

بعد از پوست انسان، دستگاه تنفسی راهی برای ورود مواد شیمیایی به بدن است. ریه انسان بخشی آسیب پذیر در بدن محسوب می شود که تحت تأثیر مواد شیمیایی آسیب های جبران ناپذیری به آن تحمیل می شود. بعد از آسیب دیدن ریه، مواد شیمیایی وارد جریان خون می شوند و در سراسر بدن پخش خواهند شد. به همین دلیل استفاده از ابزارهای تنفسی برای کار در آزمایشگاه شیمی الزامی خواهد بود.

محافظت از چشم ها در فرآیندهای شیمیایی آزمایشگاه

عینک های ایمنی آزمایشگاه و شیلدهای صورت برای محافظت از چشم ها در طول آزمایش های شیمیایی طراحی شده اند. در آزمایش های شیمی که از مواد شیمیایی خطرناک، مواد اکسنده یا سوزاننده یا مواد دارای ذرات پراکنده شونده استفاده می شود، باید از عینک های ایمنی یا شیلدهای محافظ صورت استفاده شود.

دستکش ها و کفش های آزمایشگاهی برای کارکنان

روپوش های آزمایشگاه و تجهیزات ایمنی شخصی بدن را در برابر مواد شیمیایی محافظت می کنند؛ اما دست ها و پاهای که بیرون از روپوش می مانند، در معرض خطر هستند. کفش های آزمایشگاه پا را به طور کامل می پوشانند. این کفش ها مقاوم در برابر مواد شیمیایی یا ضربه هستند و به صورت بسته طراحی می شوند.

کفی کفش های آزمایشگاه شیمی پلاستیکی و بدون رسانایی است که از سلامت و جان کارکنان محافظت می کند. نحوه طراحی کفش های آزمایشگاه به گونه ای است که پا در آن ها راحت باشد و دانشمندان آزمایشگاه بتوانند برای زمانی طولانی کفش را به پا داشته باشند.

هنگام کار با مواد شیمیایی یا زیستی باید دستکش های مخصوص به دست کنید. دستکش هایی از جنس لاتکس، وينیل، نئوپرنی، نیتريل یا بوتیل تولید می شوند که مناسب استفاده در آزمایشگاه هستند. دستکش های لاستیکی، چرمی یا ضد اسید از دیگر تجهیزات مورد نیاز در آزمایشگاه شیمی به شمار می روند. برای برخی آزمایش ها دستکش های جراحی یا یک بار مصرف لازم هستند.

جلوگیری از آسیب دیدن متخصصان با تجهیزات مناسب

خرید تجهیزات آزمایشگاهی مرغوب با قیمت مناسب و تضمین کیفیت

هدف از راه اندازی آزمایشگاه شیمی ایجاد فضایی کنترل شده برای انجام تحقیقات علمی است. اگر تجهیزات آزمایشگاهی کیفیت مطلوبی نداشته باشند،‌ باعث ایجاد تغییر در نتیجه آزمایش ها می شوند. هزینه انجام تحقیقات علمی بالا است و اضافه شدن هزینه های خرید تجهیزات و ابزارهای مرغوب، برای شرکت های تحقیقاتی و آزمایشگاه ها نگران کننده است. با این حال استفاده از ابزار و مواد نامرغوب، نه تنها باعث کاهش هزینه های عملیاتی نمی شود؛‌ بلکه هزینه های تحقیقات را افزایش می دهد.

شرکت مهندسی و آزمایشگاهی ایمن کیا صنعت از سال 1378 فعالیت در زمینه ایمنی، بهداشت و محیط زیست آغاز کرده است. کارشناسان ما از دانش روز دنیا استفاده می کنند و با تکیه بر تجربه ای که در طول سال ها فعالیت به دست آورده اند، بهترین تجهیزات و ابزار را در اختیار آزمایشگاه ها قرار می دهند. مشاوره و آموزش در حوزه ایمنی، بهداشت و محیط زیست از دیگر اهداف شرکت مهندسی و آزمایشگاهی ایمن کیا صنعت به شمار می رود.

بیشتر بخوانید: بررسی آزمایشگاه میکروبی، تأسیساتی حیاتی برای صنایعی حساس

برای تجهیز آزمایشگاه شیمی می توانید از مشاوره تخصصی کارشناسان شرکت ایمن کیا صنعت استفاده کنید. انواع تجهیزات آزمایشگاهی روی سایت ایمن کیا صنعت آماده فروش هستند. تمامی محصولات تضمین کیفیت دارند. پیش از خرید ابزار و تجهیزات مورد نیاز برای یک آزمایشگاه و بهبود تحقیقات پیرامون مواد شیمیایی، سوالاتتان را از کارشناسان ما بپرسید. برای کسب اطلاعات بیشتر از راه های ارتباطی موجود روی سایت برای تماس با مشاوران استفاده کنید.

اهمیت کیفیت مواد و تجهیزات آزمایشگاهی روی نتیجه آزمایش

سخن پایانی

برای تحقیق روی مواد شیمیایی، اتاق های مخصوصی در نظر گرفته می شود که با نام آزمایشگاه تحقیقاتی شیمی شناخته می شوند. این نوع آزمایشگاه در صنایع گوناگون غذایی، دارویی، ساختمان سازی و محیط زیست ساخته می شود. کاربرد آزمایشگاه شیمی فقط به صنایع محدود نمی شود و در مدرسه ها یا دانشگاه ها نیز می توانید آزمایشگاه هایی برای تحقیق روی مواد شیمیایی را مشاهده کنید.

برای بررسی دقیق خصوصیات شیمیایی مواد،‌ باید آزمایشگاه را به وسایل و ابزار به روز تجهیز کنید. استخدام نیروی متخصص که دانش کافی را در حوزه مواد شیمیایی داشته باشد، از دیگر نکات مهم در زمان راه اندازی آزمایشگاه های فعال در زمینه مواد شیمیایی است. سلامت کارکنان آزمایشگاه ارزشمند و با اهمیت است؛ به همین دلیل به تجهیزات ایمنی و بهداشتی آزمایشگاه توجه داشته باشید و محصولاتی مرغوب را خریداری کنید.